7.HAFTA UDP VE TCP PORTOKOLÜ

UDP, TCP/IP protokol takımının iki aktarım katmanı protokolünden birisidir. Verileri bağlantı kurmadan yollar.
Gelişmiş bilgisayar ağlarında paket anahtarlamalı bilgisayar iletişiminde bir datagram modu oluşturabilmek için UDP protokolü yazılmıştır. Bu protokol minimum protokol mekanizmasıyla bir uygulama programından diğerine mesaj göndermek için bir prosedür içerir. Bu protokol 'transaction' yönlendirmelidir. Paketin teslim garantisini isteyen uygulamalar TCP protokolünü kullanır.
Geniş alan ağlarında (WAN) ses ve görüntü aktarımı gibi gerçek zamanlı veri aktarımlarında UDP kullanılır.
UDP bağlantı kurulum işlemlerini,akış kontrolü ve tekrar iletim işlemlerini yapmayarak veri iletim süresini en aza indirir.
UDP ve TCP aynı iletişim yolunu kullandıklarında UDP ile yapılan geçek zamanlı veri transferinin servis kalitesi TCP'nin oluşturduğu yüksek veri trafiği nedeniyle azalır.
UDP'yi kullanan protokollerden bazıları DNS, TFTP, ve SNMP protokolleridir. Uygulama programcıları birçok zaman UDP'yi TCP'ye tercih eder, zira UDP ağ üzerinde fazla bant genişliği kaplamaz.
UDP güvenilir olmayan bir aktarım protokolüdür: ağ üzerinden paketi gönderir ama gidip gitmediğini takip etmez ve paketin yerine ulaşıp ulaşmayacağına onay verme yetkisi yoktur. UDP üzerinden güvenilir şekilde veri göndermek isteyen bir uygulama bunu kendi yöntemleriyle yapmak zorundadır.

6. Hafta Windows 2003 Serverda DHCP Kurulumu ve Yapılandırması

Kurulum İngilizce windows esas alınarak anlatılacaktır.Elimden geldikçede türkçe karşılıklarını vermeye çalışacağım.
Öncelikle DHCP servisini kuralım ilk olarak control panel(denetim masası)’i açıyoruz.Oradan Add or Remove Programs ( Program Ekle/Kaldır ) seçeneğini seçip windows component ( windows bileşenleri) sekmesini seçiyoruz.Açılan yeni kutuda Network Compenents ( Network Bileşenleri )’ni seçerek oradan Dinamic Host Confirigation Protokol –DHCP’yi seçerek.Gerekli yönergeleri takip ederek kurulumu tamamlıyoruz.( Alışıkdık Next Next Olayı ):)

Kurulum işlemi sorunsuz tamamlandıktan sonra.Start(Başlat) çubuğundan All programs Administrative tools Sekmesinden DHCP servisini başlatıyoruz.

Eğerki DHCP sunucunuz otomatik olarak başlatılmamışsa DHCP serverınızın üzerine klikleyerek all tasktan start yönergesiyle başlatabilirsiniz.Herşey Buraya Kadar Tamam Varsayıyoruz.
Karşımıza böyle bir ekran gelecektir.Buradan sonrası tamamen şirket planlamasıyla ilgili olacak şekilde ayarlanmalıdır ama biz küçük çaplı bir şirketimiz olduğunu varsayarak DHCP mizi yapılandıracağız.
Bunu için;
1-) 50 Adet Client
2-) 5 Printer( Rezervation IP için Gerekli Olacak )
3-) 1 VPN Client Esas Alınarak Anlatılacaktır.


DHCP’yi yapılandırmadan önce gerekli olacak bi kaç bilgiden bahsedelim.( Yeri Geldikçe Diğer Açıklamalarda Yapılacaktır.)
Scope : Scope dhcp için dağılması gereken IP aralıklarını türlerini kısacası hangi IP havuzundan kaç adet dağıtılacağı bunlardan kaçının rezervation IP olduğunu kaç tanesin VPN’ler için olduğunu belirleyen bir kural yapısı olduğunu söylemekte yarar var.Ayrıca hangi ayarlar IP istenilen clienta gönderilecektir onunda ayarlarını scope’lar üzerinden gerçekleştireceğiz.( Bir nevi DHCP nin group policy’si diyelim )

DHCP serverımız başladıktan sonra ilk scope’umuzu yaratmaya geldi sıra.
Serverin üzerine kliklenerek ( ki ben pclobi diye bir server kurdum.Pclobi serverına sağ klik atılarak açılan menu kutusundan new scope seçeneğini seçiyoruz.

Daha sonra karşımıza gelen ilk ekran karşılama ekranı olacağından Next seçeneği ile sorunsuz bi şekilde geçiyoruz burayı ardından gelen diyalog kutusunda bize Scope’umuzun adını ve tanımını soracaktır.




Şekildede görüldüğü gibi ben adını “donanımhaber” tanımınıda “donanım haber IP scope” diye tanımladım burada herhangi bir zorunluluk yoktur isteyen istediği adı verebilir.

Burayıda sorunsuz geçtiğimizi varsayarak Next butonu ile diğer aşamaya geçiyoruz.Unutmadan da söyleyelimki burada yapılandırdığımız yapılandırma daha sonra manuel müdahale sonucuda değiştirilebilir.



Bu aşamada ise Start IP adress sekmesi DHCP serverımızın Dağıtacağı IP adreslerinden en baştakini En IP adress ise en son IP adresini belirtecektir.Biz buraya 50 adet clientımız olduğunu varsayarak 50 IP adresi bize yetecektir.Ben printerlarıda bu havuzdan alması için ve 5 yeni client olabilir mantığı ile 60 veriyorum.( Not : İlerde Yeni clientlar gelmesi olasılığınıda hesaba katarak bu sayıyı arttırmak en mantıklı seçenektir.C sınıfı bir IP adresinde en fazla dağıtılabilecek IP sayısı 254 le sınırlıdır fakat private(özel bir ağ yapınız varsa ve buda dışarı(Internet vs.) kapalı ise kendi private IP lerinizle bu sayıyı arttırsınız ( Subnet Maskesini 24 bit yerine 16 bit kullanmak gibi ) Lenght sekmeside bizim Subnet maskemizin kaç bit olacağını belirtirki buda alttaki subnet maskla ( 255.255.255.0 olarak görünen ) eşdeğer oranda değişir.

Bu adımıda tamamladıktan sonra Next Butonu ile geçerek diğer aşamaya geliyoruz.



Add exclusions sekmesinde ise IP havuzumuzun içerisinde hazırda bulunsun fakat dağıtılmasın diye ibare ettiğiniz Ipler bulunabilir.Örneğin 192.168.1.55 nolu bir print serverınız var ve bu surekli açık olmayan bir server olsun.Clientların bi IP’yi almalarını bu şekilde engelleyebiliriz. ( Gerçi olayın kira süreleri felan var daha ama biz en kötü ihtimalı göze alarak planlıyoruz ) Bu işlemide sorunsuz hallettiysek Next butonu ile diğer aşamaya geçebiliriz.

Bu aşamada ise bizden IP adresi isteyen clientlara o IP adresini kaç gun tutacağını belirten kira kontratı olarak düşünebiliriz.8 gün boyunca bir client bu IP yi kullansın diyerek Network trafiğini az da olsa kısabiliriz.Çok fonksiyonel bir ayarda yapabiliriz.5 gün 4 saat 20 dk vs...

Bu işlemde başarıyla bittikten sonra Next butonu ile diğer aşamaya geçiyoruz.

Bu aşamada ise scope için diğer ( wizardda yapılmayan ) ayarlamaları şimdi mi yapmak yoksa daha sonra mı yapmak istediğimiz soruluyor ki ben şimdi yapmayı tercih ettiğimizi varsayıyorum.Nex butonu ile bir sonraki yapılandırmaya geçiyoruz.



Şimdi genelde büyük çaplı firmalarda kullanılan sistemlerde router yardımıyla iki farklı bölgelerdeki clientlar aynı subnet içerisindeymiş gibi gösterilebilir.Bu yüzden Ankara daki firmamızda 50 bilgisayar Istanbul firmamızda 30 bilgisayar varolduğunu varsayarsak ve Istanbuldaki bilgisayarlarada kurduğumuz DHCP den IP alınmasını istiyorsak buradan routerimizin IP adresini girerek etkinleştirebiliriz. ( ki bu uygulama diğer subnete DHCP relay Agent Kurulumunu Gerektirir )
Bizim 50 client + 5 printer + 20 VPN clientimiz var başkada şubemiz :)yok oyuzden burayı pas geçebiliriz.Bir sonraki aşamada şirket içinde kullanılan avtive directory ( domain sistemi ) varsa adını ve burada kullanılan DNS ( Domain Name System : Isim çözücü) varsa gereken yapılandırmayı yapıyoruz.Biz firmamızda bi tane DNS sunucusu varsayarak yapalım bu işlemi ve adını donanimDNS koyarak IP adresinide 192.168.1.1 olarak verdim ben eğerki DNS sunucunuz yoksa burayı pas geçebilirsiniz.Bir sonraki aşamada ise aynı işlem WINS server için yapılacak ve aynı işlemler gerçekleştirilecektir.( WINS : NETBIOS isim çözücü )
WINS yapılandırmasınıda yaptığımız varsayılarak.Next butonuyla en son aşamaya geliyor ve buradaki iki seçenekten birini seçerek scope kurulumunu tamamlıyoruz.
Birinci seçenek scope kurulumu bitti ve hemen başlat diğer seçenek ise hemen başlatma... :)
Kurulumu bitirdik scope’ımızı aktif hale getirdik.Sıra geldi özel tanımlamalara rezervasyon IP tanımlamalarına ve havuzumuzu genişletme gereksinimindeki manuel ayarlamalara.

Karşımıza Gelen Bu ekranda adress pool bize dağıtılacak IP havuzumuzun başlangıç noktasını bitiş noktasını ve rezerve edilmiş IP adreslerini gösterir.Resimde de görüldüğü gibi bizim IP havuzumuz 192.168.1.1 den 192.168.1.60’a kadardır. Ve 192.168.1.55 nolu IP adresinide hayali ve kapalı print serverımız için iptal ettiğimiz görülüyor.Diğer seçeneklerde adlarındanda bilineceği gibi
• Adress Leases DHCP serverımızdan IP alan clientların kira süreçlerini gösterir.
• Rezervations : DHCP server tarafından dağıtılması özellikle istenen makinalar için kullanılır.( bu işlemi gerçekleştirmek için IP dağıtılacak makinanın MAC adresinin bilinmesi zorunludur.)
• Scope Options : Bu kısımda ise DNS,WINS benzeri diğer servislerin bulunduğu IP adları ve yapılandırma bilgileri bulunur.

Bu aşamadan sonra standart klinkum bitmiş ve DHCP serverınızı şirketimizde kullanabiliriz.Şimdi ise rezerve IP adreslerine ve diğer clientlara verilecek IP adreslerine geldi sıra.
MANUEL YAPILANDIRMA
Başlangıçta IP havuzumuzu genişletelim.Bunun için kurmuş olduğumuz scope’un üzerine sağ klik atarak properties seçeneğini seçiyor oradanda karşımıza gelen ve sanıyorum ki artık yabancı olmadığımız ibarelerin bulunduğu diyalog kutusuna gereken mudahaleleri yapıyoruz.



Havuzunuzu ihtiyaçlarınıza göre buyutlup küçültebilirsiniz.

Gelelim rezerve IP yapılandırmasına
Scope umuzu açarak oradaki alt menulerden reservations menusune sağ klik atarak new reservations seçeneğini seçirek başlıyoruz.



Burada ilk kutucuk rezervasyonun adını belirler ve istenilen ad girilebilir.Ikinci kutuda ise rezervasyon yapılan clienta verilecek IP adresini yazıyoruz.Üçüncü kısım ise bu clientımızın MAC ( MAC adresleri her networkkartı için ayrı ve eşsizdir ) En alttaki description sekmesine ise gereken açıklama yapıldıktan sonra rezervasyon işlemimizi tamamlamış olacağız ve sizlerde goreceksiniz ki varolan bir MAC adresi yazar ve DHCP olarak da kurulan serveri gosterirseniz sizin belirlediğiniz IP adresini alacaktır.
İşte yaptığımız rezerve işlemi ;)

VPN clientlarımız içinde rezerve işlemi aynı yontem yardımı ile gerçekleştirilebilir.Sadece yapılması gereken VPN server için rezerve bir IP adresi yapılandırmak geri kalan işlemleri gereken IP adreslerini zaten VPN server kendisi alacaktır.( DHCP den otomatik olarak 10-15 arası bir IP aralığını kendine alıyordu zaten yanlış anımsamıyorsam )

6. Hafta DHCP protokolü ve uygulamaları

DHCP (Dynamic Host Configuration Protokol=Dinamik Bilgisayar Konfigurasyon Protokolü)

TCP/IP protokolünü kullanan aglarda ikisi gerekli olmak üzere bes adet parametre kullanilir.. Bunlar IP, Subnet Mask, Gateway, DNS ve WINS dir. Bunlardan IP ve Subnet’in degerinin mutlaka girilmesi gerekir.

Ancak bir network üzerinde makine sayisinin artmasi sonucu bu degerlerin girilmesi hem zorlasir hemde hatali girilmesi sonucu makinelerin baglanti sorunlariyla karsilasiriz. Bu sorunu çözmek için olusturulan bir server üzerine DHPC (Dynamic Host Configuration Protokol=Dinamik Bilgisayar Konfigurasyon Protokolü) adi verilen bir servisin kurulmasi sonucu gerekli olan bütün konfigurasyon degerlerinin diger makinelere otomatik olarak baglanmasini saglamis oluruz. Bunun için networke bagli statik IP(Internete çikista kullanacagi legal IP degeri) ve gerekli degerleri dogru girilimis bir makine üzerine DHPC Prokolünü kurduktan sonra networkte bulunan diger client makineler IP degerleri bos birakilip bu degerleri DHPC üzerinden isterler. Client bu istegi verdikten sonra DHCP IP araligindan seçilen bir IP degeri belirli bir zaman araliginda bu clienta kiralar. Ve en son olarak client aldigi IP numarasini onayladiktan sonra o tarih araliginda client’a o IP atanir ve süre sonunda IP numarasi geri alinir.Ve ondan sonra istenirse tekrar bir IP verilir. DHPC server’in genel çalisma prensibi bu sekildedir.

Her hangi bir client’in aldigi IP adresini komut satirinda

C:\ipconfig

Komutunu yazarak IP adresini, Subnet Maskini ve Default Gateway’ini ögrenebiliriz.Daha ayrintili bilgi istersek yani kartin MAC adresini, Host ismini (makine adi), DNS ayarlari gibi bu sefer ise

C:\ipconfig /all yazmamiz yeterlidir.

DHPC ‘den eger bir client bir IP numarasi aldiysa

C:\ipconfig /release komutuyla aldigi bilgileri birakmasini saglayabilir

C:\ipconfig /renew yazarsak tekrar yeni bir deger almasini saglayabiliriz..

DHCP SERVER KURULUMU VE KONFIGURASYONU

DHCP servisinin kurulmasi için statik IP’si olan ve bir NT Server makine üzerine Control Panel içindeki Network Objesi altindan Services tabindan Add.. Buttonuna basarak yeni bir servis olarak DHCP Servisini ekleriz.Ve makine restart edilir. DHCP Servisi kurulmus olur daha sonra konfigurasyonuna geçelim. Istemcilere verecegimiz IP adres havuzunu tanimlamaliyiz. Daha sonra istemcilerin kullanacagi subnet mask degerini girmemiz gerekir. Ama bazi durumlarda server gibi kullanilan makinelerin kendine ozgu IP degerleri olabilecegi için onlarin adreslerini statik olarak vermek ve IP havuzundan çikarmamiz gerekir. Bazi makinelerinde hep ayni IP’yi almalarini istersek kendilerine ozgu IP degerlerini rezerve ederiz. DHPC server servisini konfigure etmek için Administrator Tools menüsü altinda DHPC Manager menusu kullanilir.

DHCP sunucu hizmetinin konfigurasyonu için ilk olarak bir scope tanimlanir. Scope DHCP’nin degitacagi IP degerlerinin araligidir. Eger ag birbirlerine router dedigimiz yönlendiricilerle birbirine bagliysa bu durumda scope sayisi birden fazla olabilir.

Simdi artik DHCP konfigurasyonuna geçebiliriz. Ilk olarak Administrator Tools arltindan DHCP Manager çalistirilir. Local Machine üzerine tiklanarak Scope menusunden Create diyerek yeni bir scope olusturalim. Daha sonra Start Adress olarak istemcilere verecegimiz IP’lerin ilk degerini ve End Adress kisminda verilecek son IP degerinin yazalim.Subnet mask için ag üzerinde kullandigimiz subnet mask degeri girilir. Excluded Adresses kisminda, verdigimiz IP araligi içindeki bir grup IP degerini çikarmak için kullanilir. (Bu degerler statik olarak kullanildigi için bunlari hariç tutmamiz gerekir ) Lease Durationda ise client”a verilen IP degerinin ne kadar sonra geri alinacagi degeri girilir. Bu degeri çok degisen IP degerlerine göre 3-5 gün arasinda vermek uygun olur. Name kisminda scope’un ismi Comment ‘te ise ilgili yorum bulunur.

Bu degerleri girdikten sonra OK ‘e basildiktan sonra sonra bu scope’u aktif edip edilmeyecegi sorulur. Buna Yes dersek scope aktif hale gelmis olur. Manager ‘da aktif olan scopelar yaninda sari lambayla ifade edilir. Aktif olmayanlarin yaninda lamba bulunmaz.

Scope tanimlandiktan sonra IP ve subnet maske bilgilerini direk olarak clientlara yollamis olduk bundan sonra diger bilgileri yani default gateway, WINS ve DNS server IP Bilgilerinide DHCP tarafindan yollayabiliriz. Bunun için DHCP Manager’dan DHCP Option’I seçiyoruz. Burada yapilan konfigurasyonlar bütün scopelari yada seçili bir scope’u etkileyebilir.DHCP üzerinden bir scope seçildikten sonra DHCP Options menüsünden Global veya Scope seçilir. Burada Unused Options kisminda daha önce tanimlamadiginiz ve tanimlaya bileceginiz degerlerin listesidir. Bunlardan en çok kullanilanlari asagida verilmistir.

003 Router Router’ın adresi yani default gateway değeri

006 DNS Servers DNS Server adresi girişi

044 WINS/NBNS WINS Sunucunun adresi

046 WINS/NBT node type NETBIOS isim çözümlemesinin tipi girilir.

047 NetBIOS Scope ID NetBIOS Scope ID’si tanımlanır

4. Hafta Internet protokolleri

INTERNET PROTOKOLÜ (IP)

IP adresi (Internet Protocol Address), internette ya da diğer herhangi bir ağa bağlı cihazların, ağ üzerinden birbirlerine veri yollamak için kullandıkları adres.
İnternet'e bağlanan her bilgisayara bir IP adresi atanır, diğer bilgisayarlar bu bilgisayara bu adres ile ulaşırlar. Yani iki farklı cihaz aynı yerel ağda olmasa dahi, IP adresi birbirleri ile iletişim imkânı sağlar.

IP adresleri şu anda yaygın kullanımda olan IPv4 için 32 bit boyunda olup, noktalarla ayrılmış 4 adet 8 bitlik sayıyla gösterilirler. Örneğin: 192.167.10.5
TCP katmanina gelen bilgi segmentlere ayrildiktan sonra IP katmanina yollanir. IP katmani, kendisine gelen TCP segmenti icinde ne oldugu ile ilgilenmez. Sadece kendisine verilen bu bilgiyi ilgili IP adresine yollamak amacindadir. IP katmaninin gorevi bu segment icin ulasilmak istenen noktaya gidecek bir “yol” (route) bulmaktir. Arada gecilecek sistemler ve gecis yollarinin bu paketi dogru yere gecirmesi icin kendi baslik bilgisini TCP katmanindan gelen segment’e ekler. TCP katmanindan gelen segmentlere IP basliginin eklenmesi ile olusturulan IP paket birimlerine datagram adi verilir. IP basligi eklenmis bir datagram asagidaki cizimde gosterilmektedir:




Versiyon ve Başlık uzunluğu (IP Version and Header Length) : Bu değer iki tane 4 bitlik değerin birleşmesinden oluşmaktadır. En soldaki 4 bit IP paketinin versiyonunu belirtir. En sağdaki 4 bit ise, IP başlığının uzunluğunu ile ilgilidir

Servis türü (IP Type of Service) : Paketin servis türü internet ortamında iletilen paketin nasıl ele alınacağını belirler.

IP paketinin toplam uzunluğu (Total Length of IP Packet) : Bu değer IP paketinin toplam uzunluğunu byte cinsinden belirtir. Bu değer IP başlığının uzunluğu ve IP paketinin içinde bulunan diğer paketin (ICMP, TCP ve UDP paketleri gibi) toplam uzunluğunun toplamından oluşmaktadır. 16-bitlik bir alan olduğundan maksimum 65536 bytelık paket uzunluğu olabilir. IP başlığının boyu her zaman sabit olmayabileceğinden dolayı (kullanılabilecek IP seçeneklerinden dolayı) bu alana gereksinim vardır.

IP kimlik numarası (IP Identification Number) : IP paketinin kimlik numarası paketi gönderen tarafından üretilen rasgele bir numaradır. Eğer gönderilecek veri paketi birkaç IP paketinden oluşacak ise, kimlik numarası kullanımı önemlidir. Böylece alıcı veriyi oluştururken bu kimlik numaralarından yararlanır.

IP Parçalanma ve Bayrak Verisi (IP Fragmentation Flag) : Bu 16-bitlik değer IP paketi ile ilgili iki ayrı bilgi belirtir. En soldaki 3 biti IP paketinin parçalı olup olmadığını, geri kalan 13 bit ise gönderilecek olan tüm verinin içinde bu IP paketinin nerde bulunduğunu belirtir.

IP paketinin yaşam süresi (Time to Live of IP Packet) : İlgili IP paketinin internet sisteminde kalmasına izin verilecek maksimum süredir. Değer genelde saniye biriminde ölçülür. IP paketini alan her bilgisayar bu değeri en azından bir azaltmalıdır (Paketi alma ve gönderme işlemleri bir saniyeden az sürse bile). Bu bölümde 0 değerini taşıyan paket yok edilmelidir. Bu işlemdeki amaç, varış adresine iletilemeyen paketlerin atılmasını sağlamaktır. Yoksa paketlerin varolmaları engellenemez.

IP Protokol değeri : Bu değer, IP paketi içinde bulunan diğer paketin hangi protokolden olduğunu (ICMP, UDP, TCP gibi) belirtir

IP başlığının sağlama toplamı ( IP Header Checksum) : Bu değer Ip başlığının sağlama toplamıdır.

IP kaynak adresi (IP Source Address) : IP paketini gönderen bilgisayarın 32-bitlik IP adresidir.

IP varış adresi (IP Destination Address) : IP paketini alacak olan bilgisayarın 32-bitlik IP adresidir.

ALT AĞ MASKESİ
TCP/IP 'de iki cihaz aynı ağda olup olmadıklarını birbirlerinin IP adreslerinin ilk birkaç basamağına bakarak anlarlar. Bu basamağa IP maskesi veya Alt ağ maskesi (IP mask veya Subnet Mask) denir. Örneğin IP maskesi 255.255.255.0 ise, ilk üç basamağı (yani ilk 24 bit'i) aynı olan iki makine aynı ağda demektir. Bu durumda, 192.168.0.1 ile 192.168.0.2 aynı ağda, 192.168.1.1 ise başka bir ağdadır.

İANA'NIN DAĞITTIĞI BAZI İP ADRESLERİ

10.0.0.0/8: Eğer bir ağ kesinlikle internete çıkmayacaksa 10 bloğundan herhangi bir adresi istediği gibi kullanabilir çünkü bu 10 bloğundaki adresler internetteki hiç kimseye dağıtılmayacaktır. Eğer bu olmasaydı, günün birinde internete çıkmayacak adres çıkacak olursa internetteki diğer adresle sıkıntı yaşayabilirdi.

172.16.0.0/12: Bu ip'de 10 bloğu gibi bu işe ayrılmıştır.

192.168.0.0/16: Bu ip de aynı iş için ayrılmıştır.

127.0.0.0/1: Loopback adres için yani geri döngü için kullanılır. Bilgisayarımızın internet tarayıcısından kendi bilgisayarımızdan istek yaptık diyelim yani kendi bilgisayarımızdan bir web sayfası istedik,alıcı biz gönderici biz. Bu gibi durumlarda 7.katmana gitmeye gerek kalmaz bu ip sayesinde 3.katmandan geri döner.

169.254.0.0/16: Eğer bir bilgisayarın ip adresi yapılandırılmamışsa bu bloktan ip adresi alır. Bu blok ip yapılandırılmasına gerek kalmadan bilgisayarlar birbiriyle haberleşsin diye ayrılmıştır. Tabi bunun için dış ağ bağlantısının olmaması gerekir.

224.0.0.0/4: Çoklu yayın ağ bloğudur. Bir noktadan birçok noktaya gidilecekse en az ağ genişliğiyle gitmeye yarar. Bütün noktalara tek tek paket göndermeye gerek bırakmaz.

240.0.0.0/4: Gelecekte kullanılmak için rezerve edilmiştir.

5. Hafta TCP/IP Protokolu

I. TCP/IP PROTOKOLÜ

Başta Internet olmak üzere, farklı teknolojilere sahip networklerin olması, bağımsız olarak yönetilmesi ve geliştirilmesi gibi özellikleri TCP/IP protokolünün en yaygın kullanılan protokol olmasına neden olmuştur.
Aslında TCP/IP protokolü diye adlandırmak çok doğru değildir. Çünkü TCP/IP çok sayıda protokol ve yardımcı programlardan oluşan bir protokol kümesidir (protocol stack).

ŞEKİL 7-1: TCP/IP PROTOKOL KÜMESİ


ŞEKİL 7-2: TCP/IP PROTOKOL KÜMESİ ve OSI KATMANLARI

A. TARİHÇE

TCP/IP, endüstri standardı olan bir protokoldür. Bütün networkler için geliştirilmiştir. TCP/IP protokolü A.B.D Savunma Bakanlığı projesi olarak 1970'lerde temelleri atılmıştır. U.S. Department of Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA) projesi daha sonra ARPANET olarak kullanılmaya başlanmıştır. ARPANET adı verilen proje Üniversite ve kamu kuruluşlarını bir birine bağlamayı sağlayacak bir ağ geliştirme amacını taşımaktaydı.

TCP/IP, DARPA'nın farklı bilgisayarlar arasında iletişim kurması gerektiğinde geliştirilmiştir. O günlerde bu oldukça zor bir görevdi. TCP/IP işletim sistemi ve bilgisayardan bağımsız olarak bilgisayarların iletişim kurmasını planlamıştı.

O zamanların TCP/IP standartları ve amaçları DoD (Department of Defence) olarak anılır. Ardından yapılan gelişmeler IAB (Internet Activities Board) adı verilen gruplar tarafından yapılmaktadır.

Şu anda da RFC (Request For Comments) adı verilen makalelerce TCP/IP'nin gelişmesi devam ettirilmektedir.

B. RFC (REQUEST FOR COMMENTS)

RFC (Request For Comments), TCP/IP'yi tanımlayan makalelerdir (dokümanlar). Bu makaleler herhangi bir kişi tarafından hazırlanabilir ve NIC yöneticisine gönderilir. Her RFC'nin bir numarası vardır. Örneğin SNMP yönetimi RFC 1065 ile tanımlanırken, kabul edilen SNMP kullanımı RFC 1155 numaralıdır.

Günümüz teknolojilerindeki gelişmeler, TCP/IP için bir gelişmenin olmasını zorunlu kıldığında komiteler önerilen RFC'leri kabul ederek yayınlarlar.

C. TASARIM AMAÇLARI

İlk başta U.S Savunma Bakanlığı (Department of Defence) TCP/IP çalışmalarına başladığında çok sayıda tasarım amaçlarına sahipti. Bunlardan bazıları:

-Donanım ve yazılım firmalarından bağımsız olacak.
-Yerleşik bir hata dayanıklılığına sahip olacak. Networkün bir kısmı çöktüğünde diğer bir kısmı çalışabilecek.
-Etkin bir veri aktarım hızına sahip olacak.

E. TCP/IP MİMARİSİ

TCP/IP, OSI 3 ve 4. katmanda çalışan bir protokoldür. Şekilde de görüldüğü gibi TCP/IP data link ve fiziksel katmanda bağımsız olarak çalışmaktadır.
ŞEKİL 7-3: TCP/IP MİMARİSİ


II. TCP/IP PROTOKOL KÜMESİ

TCP/IP protokol kümesi Windows 2000 networkünün oluşmasını sağlar. TCP/IP protokol kümesi altı çekirdek protokol ve bir dizi yardımcı program (utility) içerir.

Altı çekirdek protokol:

-TCP (Transmission Control Protocol)
-UDP (User Datagram Protocol)
-IP (Internet Protocol)
-ICMP (Internet Control Message Protocol)
-IGMP (Internet Group Management Protocol)
-ARP (Address Resolution Protocol)

Yardımcı programlar:

Tablo: Yardımcı programlar

Program İşlevi
Ping Konfigürasyonu kontrol eder ve bağlantıyı test eder. Ping 131.140.1.1 şeklinde kullanılır.
FTP Windows bilgisayarlar ile TCP/IP hostları arasında tek yönlü dosya transferini sağlar.
TFTP (Trivial File Transfer Protocol) Windows bilgisayarlar ile TCP/IP hostları
arasında UDP kullanarak tek yönlü dosya transferini sağlar.
Telnet Terminal öykünümünü sağlar.
RPC (Remote Copy Protocol) UNIX host bilgisayar ile Windows bilgisayar arasında dosya kopyalar.
RSH (Remote Shell) UNIX hostundaki komutları çalıştırır.
REXEC (Remote Execution) Uzak bir bilgisayardaki bir işlemi çalıştırır.
Finger Uzak bilgisayar hakkında bilgi sağlar.
ARP Yerel olarak düzenlenmiş IP adreslerinin ön belleğini hazırlar.
IPCONFIG Mevcut TCP/IP konfigürasyonunu gösterir.
NBTSTAT IP adresleriyle düzenlenmiş NetBIOS bilgisayar adlarını görüntüler.
Netstat TCP/IP protokolünün çalışması ilgili bilgileri görüntüler.
Route Yerel yönlendirme tablosunu gösterir ve değiştirilmesini sağlar.
Hostname RCP, RSH ve REXEC programlarının kimlik denetimini yaparak yerel bilgisayarın adını döndürür.


A. TCP (TRANSMİSSİON CONTROL PROTOCOL)

TCP protokolü connection-oriented olarak adlandırılan ve iki bilgisayar arasında veri transferi yapılmadan önce bağlantının kurulması ve veri iletiminin garantili olarak yapıldığı bir protokoldür. TCP iletişiminde veri paketleri kullanılır. Ayrıca gönderen ve alan uygulamalarda da port bilgisi eklenir. Port (çıkış), kaynak ve hedef uygulamanın iletişimini sağlar.
ŞEKİL 7-4: TCP/IP PROTOKOL KÜMESİ

TCP, güvenilir ve bağlantı (connection-oriented) temelli bir servistir. Bağlanı temelli olması bağlantının bilgisayarlar arasında veri değişiminden önce yapılması anlamına gelir. Güvenilir olması ise iletimin kontrolünün yapılması ile ilgilidir. Belli aralıklarla ACK bilgisi ile veri gönderimi kontrol edilir.

TCP byte-stream iletişimi kullanır. Bu yöntemde TCP segmentlerindeki datalar bir bayt dizisi olarak işlenir. Aşağıdaki tabloda TCP header içindeki ana alanlar yer almaktadır:

Tablo: TCP Header içindeki ana alanlar

Alan İşlevi
Source Port Gönderenin TCP portu.
Destination Port Alanın (hedefin) TCP portu.
Sequence Number TCP segmenti içindeki birinci baytın sıra numarası.
Window TCP ara bellek (buffer) alanının şu anki mevcut büyüklüğü.
TCP Checksum TCP header ve TCP datanın bütünlüğünü kontrol etmek için kullanılır.


TCP Portları

Bir TCP portu mesaj iletişiminde kullanılır:

Port Numarası İşlevi

21 FTP

23 Telnet

53 DNS

B. UDP (USER DATAGRAM PROTOCOL)

UDP'de bir gönderim katmanı protokoldür. Ancak UDP iletiminde sağlama yapılmadığı için gönderim garantisi olmaz. Broadcast iletiminde, az miktardaki verilerin iletiminde UDP paketleri kullanılır. UDP iletimi, gönderimin garanti edilmediği connectionless türü bir iletişim kurar.

UDP Servisi
UDP bağlantısız (connectionless) datagram servisidir. UDP kaybolan verilerin kurtarılması konusunda herhangi bir garanti vermez. Bu nedenle güvenilir bir protokol olarak nitelendirilmez.

UDP alınan verilerin garantisine gereksinim duymayan uygulamalar tarafından kullanılır. NetBIOS name servisleri, NetBIOS datagram servisi ve SNMP servisleri UDP kullanan uygulamalara örnektir. Aşağıdaki tabloda UDP header içindeki ana alanlar yer almaktadır:

Tablo : UDP Header içindeki ana alanlar

Alan İşlevi
Source Port Gönderen bilgisayarın UDP portu.
Destination Port Alıcı bilgisayarın UDP portu.
UDP Checksum UDP header ve UDP datasının kontrolü için kullanılır.

C. IP (INTERNET PROTOCOL)

Hedef bilgisayarın network üzerindeki yerini bulur. Paketlerin adreslenmesi ve network üzerindeki bilgisayarlar arasında yönlendirilmesini sağlar. IP iletimi de UPD gibi gönderimin garanti edilmediği connectionless türü bir iletişim kurar.

IP, iki bilgisayar (aygıt) paketlerin yönlendirilmesini sağlayan bağlantısız bir protokoldür. Bağlantısız (connectionless) olması oturumun iletişimden önce kurulmamasıyla ilgilidir. Bununla birlikte veri iletimindeki başarı da garantili olmaz. İletimin garantisi daha üst düzey protokol olan TCP ile sağlanır.

Bir IP paketi bir IP Header (başlık bilgisi) ve bir IP payload'tan oluşur. Aşağıdaki tabloda IP header paketinin alanları yer almaktadır:

Tablo: IP Header içindeki alanlar

IP Header alanı İşlevi
Kaynak IP Adresi Kaynak verinin IP adresi.
Hedef IP Adresi Gideceği yerin IP adresi.
Tanımlama Bir spesifik IP datagramını tanımlamak için kullanılır.
Protokol Paketlerin TCP, UDP, ICMP ya da diğer protokollerle iletişimi ile ilgili.
Checksum IP header'ın bütünlüğünü kontrol etmek için kullanılan basit bir
matematiksel hesaplama.
Time-to-Live (TTL) Datagramın dolaşacağı network sayısını belirler. TTL sayesinde paketlerin sürekli olarak dolaşması engellenir.

D. ARP (ADDRESS RESOLUTİON PROTOCOL)

Network üzerindeki bilgisayarlar (host olarak adlandırıyoruz) iletişim kurmak için birbirlerinin donanım adreslerini (MAC adresi) bilmeleri gerekir. ARP, broadcast (genel yayın) temelli çalışan ağlarda donanım adresini bulmak için kullanılır.

ARP, donanım adresini bulduktan sonra, IP adresini ve donanım adresini ARP cache olarak adlandırılan bir alanda saklar. Bu bir sonraki istenilen hedef adresinin fiziksel yerinin kolayca bulunmasını sağlar. Bakınız: "Uzak bir IP adresinin çözülmesi".

ARP cache içinde statik ve dinamik adresler bulunur. Dinamik kayıtlar otomatik olarak eklenir ve silinir. Statik adresler ise bilgisayar restart edilinceye kadar bellekte kalır.

Uzak Bir IP Adresinin Çözülmesi
Eğer hedef IP adresi uzaktaki bir networke ait ise, bir ARP broadcast sayesinde router bulunur ve datagramlar hedef bilgisayarlara (hosts) ulaştırılır.

Bu işlem şu şekilde yerine getirilir:

1) İletişim isteği başlatıldığında, hedef (destination) IP adresi uzak adres (remote address) olarak tanımlanır.
2) Belirtilen gateway için bir eşleşme bulunmadığında bir ARP isteği yayınlanır. ARP isteği hedef host için değil de gateway adresi yapılır.
3) Router'da IP hedef adresinin yerel (local) ya da uzak (remote) olduğunu belirler. Eğer adres yerelse, router donanım adresini bulmak için ARP'yi kullanır. Eğer adres uzaksa, router kendi routing tablosuna bakar.
4) Hedef bilgisayar (host) isteği aldıktan sonra, bir ICMP yanıtı düzenler. Belirtilen gateway'in donanım adresi ARP cache içinde yoksa, onu sağlamak için bir ARP broadcast kullanılır.

ŞEKİL 7-5: UZAK (REMOTE) IP ADRESLERİNİN ÇÖZÜLMESİ.


E. IP (INTERNET PROTOCOL)
Hedef bilgisayarın network üzerindeki yerini bulur. Paketlerin adreslenmesi ve network üzerindeki bilgisayarlar arasında yönlendirilmesini sağlar. IP iletimi de UPD gibi gönderimin garanti edilmediği connectionless türü bir iletişim kurar.

IP, iki bilgisayar (aygıt) paketlerin yönlendirilmesini sağlayan bağlantısız bir protokoldür. Bağlantısız (connectionless) olması oturumun iletişimden önce kurulmamasıyla ilgilidir. Bununla birlikte veri iletimindeki başarı da garantili olmaz. İletimin garantisi daha üst düzey protokol olan TCP ile sağlanır.

Bir IP paketi bir IP Header (başlık bilgisi) ve bir IP payload'tan oluşur. Aşağıdaki tabloda IP header paketinin alanları yer almaktadır:


Tablo: IP Header içindeki alanlar

IP Header alanı İşlevi
Kaynak IP Adresi Kaynak verinin IP adresi.
Hedef IP Adresi Gideceği yerin IP adresi.
Tanımlama Bir spesifik IP datagramını tanımlamak için kullanılır.
Protokol Paketlerin TCP, UDP, ICMP ya da diğer protokollerle iletişimi ile ilgili.
Checksum IP header'ın bütünlüğünü kontrol etmek için kullanılan basit bir matematiksel hesaplama.
Time-to-Live (TTL) Datagramın dolaşacağı network sayısını belirler. TTL sayesinde paketlerin sürekli olarak dolaşması engellenir.

I. TCP/IP PROTOKOLÜ
Başta Internet olmak üzere, farklı teknolojilere sahip networklerin olması, bağımsız olarak yönetilmesi ve geliştirilmesi gibi özellikleri TCP/IP protokolünün en yaygın kullanılan protokol olmasına neden olmuştur.
Aslında TCP/IP protokolü diye adlandırmak çok doğru değildir. Çünkü TCP/IP çok sayıda protokol ve yardımcı programlardan oluşan bir protokol kümesidir (protocol stack).

ŞEKİL 7-1: TCP/IP PROTOKOL KÜMESİ

ŞEKİL 7-2: TCP/IP PROTOKOL KÜMESİ ve OSI KATMANLARI

A. TARİHÇE
TCP/IP, endüstri standardı olan bir protokoldür. Bütün networkler için geliştirilmiştir. TCP/IP protokolü A.B.D Savunma Bakanlığı projesi olarak 1970'lerde temelleri atılmıştır. U.S. Department of Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA) projesi daha sonra ARPANET olarak kullanılmaya başlanmıştır. ARPANET adı verilen proje Üniversite ve kamu kuruluşlarını bir birine bağlamayı sağlayacak bir ağ geliştirme amacını taşımaktaydı.


TCP/IP, DARPA'nın farklı bilgisayarlar arasında iletişim kurması gerektiğinde geliştirilmiştir. O günlerde bu oldukça zor bir görevdi. TCP/IP işletim sistemi ve bilgisayardan bağımsız olarak bilgisayarların iletişim kurmasını planlamıştı.

O zamanların TCP/IP standartları ve amaçları DoD (Department of Defence) olarak anılır. Ardından yapılan gelişmeler IAB (Internet Activities Board) adı verilen gruplar tarafından yapılmaktadır.

Şu anda da RFC (Request For Comments) adı verilen makalelerce TCP/IP'nin gelişmesi devam ettirilmektedir.

B. RFC (REQUEST FOR COMMENTS)
RFC (Request For Comments), TCP/IP'yi tanımlayan makalelerdir (dokümanlar). Bu makaleler herhangi bir kişi tarafından hazırlanabilir ve NIC yöneticisine gönderilir. Her RFC'nin bir numarası vardır. Örneğin SNMP yönetimi RFC 1065 ile tanımlanırken, kabul edilen SNMP kullanımı RFC 1155 numaralıdır.

Günümüz teknolojilerindeki gelişmeler, TCP/IP için bir gelişmenin olmasını zorunlu kıldığında komiteler önerilen RFC'leri kabul ederek yayınlarlar.

C. TASARIM AMAÇLARI
İlk başta U.S Savunma Bakanlığı (Department of Defence) TCP/IP çalışmalarına başladığında çok sayıda tasarım amaçlarına sahipti. Bunlardan bazıları:

-Donanım ve yazılım firmalarından bağımsız olacak.
-Yerleşik bir hata dayanıklılığına sahip olacak. Networkün bir kısmı çöktüğünde diğer bir kısmı çalışabilecek.
-Etkin bir veri aktarım hızına sahip olacak.

E. TCP/IP MİMARİSİ
TCP/IP, OSI 3 ve 4. katmanda çalışan bir protokoldür. Şekilde de görüldüğü gibi TCP/IP data link ve fiziksel katmanda bağımsız olarak çalışmaktadır.

ŞEKİL 7-3: TCP/IP MİMARİSİ


II. TCP/IP PROTOKOL KÜMESİ
TCP/IP protokol kümesi Windows 2000 networkünün oluşmasını sağlar. TCP/IP protokol kümesi altı çekirdek protokol ve bir dizi yardımcı program (utility) içerir.

Altı çekirdek protokol:

-TCP (Transmission Control Protocol)
-UDP (User Datagram Protocol)
-IP (Internet Protocol)
-ICMP (Internet Control Message Protocol)
-IGMP (Internet Group Management Protocol)
-ARP (Address Resolution Protocol)

Yardımcı programlar:

Tablo: Yardımcı programlar

Program İşlevi
Ping Konfigürasyonu kontrol eder ve bağlantıyı test eder. Ping 131.140.1.1 şeklinde kullanılır.
FTP Windows bilgisayarlar ile TCP/IP hostları arasında tek yönlü dosya transferini sağlar.
TFTP (Trivial File Transfer Protocol) Windows bilgisayarlar ile TCP/IP hostları
arasında UDP kullanarak tek yönlü dosya transferini sağlar.
Telnet Terminal öykünümünü sağlar.
RPC (Remote Copy Protocol) UNIX host bilgisayar ile Windows bilgisayar arasında dosya kopyalar.
RSH (Remote Shell) UNIX hostundaki komutları çalıştırır.
REXEC (Remote Execution) Uzak bir bilgisayardaki bir işlemi çalıştırır.
Finger Uzak bilgisayar hakkında bilgi sağlar.
ARP Yerel olarak düzenlenmiş IP adreslerinin ön belleğini hazırlar.
IPCONFIG Mevcut TCP/IP konfigürasyonunu gösterir.
NBTSTAT IP adresleriyle düzenlenmiş NetBIOS bilgisayar adlarını görüntüler.
Netstat TCP/IP protokolünün çalışması ilgili bilgileri görüntüler.
Route Yerel yönlendirme tablosunu gösterir ve değiştirilmesini sağlar.
Hostname RCP, RSH ve REXEC programlarının kimlik denetimini yaparak yerel bilgisayarın adını döndürür.


A. TCP (TRANSMİSSİON CONTROL PROTOCOL)
TCP protokolü connection-oriented olarak adlandırılan ve iki bilgisayar arasında veri transferi yapılmadan önce bağlantının kurulması ve veri iletiminin garantili olarak yapıldığı bir protokoldür. TCP iletişiminde veri paketleri kullanılır. Ayrıca gönderen ve alan uygulamalarda da port bilgisi eklenir. Port (çıkış), kaynak ve hedef uygulamanın iletişimini sağlar.

ŞEKİL 7-4: TCP/IP PROTOKOL KÜMESİ

TCP, güvenilir ve bağlantı (connection-oriented) temelli bir servistir. Bağlanı temelli olması bağlantının bilgisayarlar arasında veri değişiminden önce yapılması anlamına gelir. Güvenilir olması ise iletimin kontrolünün yapılması ile ilgilidir. Belli aralıklarla ACK bilgisi ile veri gönderimi kontrol edilir.

TCP byte-stream iletişimi kullanır. Bu yöntemde TCP segmentlerindeki datalar bir bayt dizisi olarak işlenir. Aşağıdaki tabloda TCP header içindeki ana alanlar yer almaktadır:

Tablo: TCP Header içindeki ana alanlar

Alan İşlevi
Source Port Gönderenin TCP portu.
Destination Port Alanın (hedefin) TCP portu.
Sequence Number TCP segmenti içindeki birinci baytın sıra numarası.
Window TCP ara bellek (buffer) alanının şu anki mevcut büyüklüğü.
TCP Checksum TCP header ve TCP datanın bütünlüğünü kontrol etmek için kullanılır.


TCP Portları

Bir TCP portu mesaj iletişiminde kullanılır:

Port Numarası İşlevi

21 FTP

23 Telnet

53 DNS

B. UDP (USER DATAGRAM PROTOCOL)
UDP'de bir gönderim katmanı protokoldür. Ancak UDP iletiminde sağlama yapılmadığı için gönderim garantisi olmaz. Broadcast iletiminde, az miktardaki verilerin iletiminde UDP paketleri kullanılır. UDP iletimi, gönderimin garanti edilmediği connectionless türü bir iletişim kurar.

UDP Servisi
UDP bağlantısız (connectionless) datagram servisidir. UDP kaybolan verilerin kurtarılması konusunda herhangi bir garanti vermez. Bu nedenle güvenilir bir protokol olarak nitelendirilmez.

UDP alınan verilerin garantisine gereksinim duymayan uygulamalar tarafından kullanılır. NetBIOS name servisleri, NetBIOS datagram servisi ve SNMP servisleri UDP kullanan uygulamalara örnektir. Aşağıdaki tabloda UDP header içindeki ana alanlar yer almaktadır:

Tablo : UDP Header içindeki ana alanlar

Alan İşlevi
Source Port Gönderen bilgisayarın UDP portu.
Destination Port Alıcı bilgisayarın UDP portu.
UDP Checksum UDP header ve UDP datasının kontrolü için kullanılır.

C. IP (INTERNET PROTOCOL)
Hedef bilgisayarın network üzerindeki yerini bulur. Paketlerin adreslenmesi ve network üzerindeki bilgisayarlar arasında yönlendirilmesini sağlar. IP iletimi de UPD gibi gönderimin garanti edilmediği connectionless türü bir iletişim kurar.

IP, iki bilgisayar (aygıt) paketlerin yönlendirilmesini sağlayan bağlantısız bir protokoldür. Bağlantısız (connectionless) olması oturumun iletişimden önce kurulmamasıyla ilgilidir. Bununla birlikte veri iletimindeki başarı da garantili olmaz. İletimin garantisi daha üst düzey protokol olan TCP ile sağlanır.

Bir IP paketi bir IP Header (başlık bilgisi) ve bir IP payload'tan oluşur. Aşağıdaki tabloda IP header paketinin alanları yer almaktadır:

Tablo: IP Header içindeki alanlar

IP Header alanı İşlevi
Kaynak IP Adresi Kaynak verinin IP adresi.
Hedef IP Adresi Gideceği yerin IP adresi.
Tanımlama Bir spesifik IP datagramını tanımlamak için kullanılır.
Protokol Paketlerin TCP, UDP, ICMP ya da diğer protokollerle iletişimi ile ilgili.
Checksum IP header'ın bütünlüğünü kontrol etmek için kullanılan basit bir
matematiksel hesaplama.
Time-to-Live (TTL) Datagramın dolaşacağı network sayısını belirler. TTL sayesinde paketlerin sürekli olarak dolaşması engellenir.

D. ARP (ADDRESS RESOLUTİON PROTOCOL)
Network üzerindeki bilgisayarlar (host olarak adlandırıyoruz) iletişim kurmak için birbirlerinin donanım adreslerini (MAC adresi) bilmeleri gerekir. ARP, broadcast (genel yayın) temelli çalışan ağlarda donanım adresini bulmak için kullanılır.

ARP, donanım adresini bulduktan sonra, IP adresini ve donanım adresini ARP cache olarak adlandırılan bir alanda saklar. Bu bir sonraki istenilen hedef adresinin fiziksel yerinin kolayca bulunmasını sağlar. Bakınız: "Uzak bir IP adresinin çözülmesi".

ARP cache içinde statik ve dinamik adresler bulunur. Dinamik kayıtlar otomatik olarak eklenir ve silinir. Statik adresler ise bilgisayar restart edilinceye kadar bellekte kalır.

Uzak Bir IP Adresinin Çözülmesi
Eğer hedef IP adresi uzaktaki bir networke ait ise, bir ARP broadcast sayesinde router bulunur ve datagramlar hedef bilgisayarlara (hosts) ulaştırılır.

Bu işlem şu şekilde yerine getirilir:

1) İletişim isteği başlatıldığında, hedef (destination) IP adresi uzak adres (remote address) olarak tanımlanır.
2) Belirtilen gateway için bir eşleşme bulunmadığında bir ARP isteği yayınlanır. ARP isteği hedef host için değil de gateway adresi yapılır.
3) Router'da IP hedef adresinin yerel (local) ya da uzak (remote) olduğunu belirler. Eğer adres yerelse, router donanım adresini bulmak için ARP'yi kullanır. Eğer adres uzaksa, router kendi routing tablosuna bakar.
4) Hedef bilgisayar (host) isteği aldıktan sonra, bir ICMP yanıtı düzenler. Belirtilen gateway'in donanım adresi ARP cache içinde yoksa, onu sağlamak için bir ARP broadcast kullanılır.

ŞEKİL 7-5: UZAK (REMOTE) IP ADRESLERİNİN ÇÖZÜLMESİ.


E. IP (INTERNET PROTOCOL)
Hedef bilgisayarın network üzerindeki yerini bulur. Paketlerin adreslenmesi ve network üzerindeki bilgisayarlar arasında yönlendirilmesini sağlar. IP iletimi de UPD gibi gönderimin garanti edilmediği connectionless türü bir iletişim kurar.

IP, iki bilgisayar (aygıt) paketlerin yönlendirilmesini sağlayan bağlantısız bir protokoldür. Bağlantısız (connectionless) olması oturumun iletişimden önce kurulmamasıyla ilgilidir. Bununla birlikte veri iletimindeki başarı da garantili olmaz. İletimin garantisi daha üst düzey protokol olan TCP ile sağlanır.

Bir IP paketi bir IP Header (başlık bilgisi) ve bir IP payload'tan oluşur. Aşağıdaki tabloda IP header paketinin alanları yer almaktadır:


Tablo: IP Header içindeki alanlar

IP Header alanı İşlevi
Kaynak IP Adresi Kaynak verinin IP adresi.
Hedef IP Adresi Gideceği yerin IP adresi.
Tanımlama Bir spesifik IP datagramını tanımlamak için kullanılır.
Protokol Paketlerin TCP, UDP, ICMP ya da diğer protokollerle iletişimi ile ilgili.
Checksum IP header'ın bütünlüğünü kontrol etmek için kullanılan basit bir matematiksel hesaplama.
Time-to-Live (TTL) Datagramın dolaşacağı network sayısını belirler. TTL sayesinde paketlerin sürekli olarak dolaşması engellenir.

3.Hafta: Ethernet Protokolü ve Yapısı

Ethernet iki katmandan oluşur;

LLC: Ethernetin mantıksal bağ kontrolüdür.

Mac:Medya adres kontrolcüsdür.

Ethernetin giriş kısmında alıcının mac adresi bulunur. (6 byte) Diğeri gönderenin adresidir.Sonraki kısmı taşınacak veri blogu, en son kısmı da 4 byte’lık hata kontrol kısmıdır.

Bükülü kablolarda A ve B tipi olmak üzere iki çeşit kablo dizme sırası vardır.

A tipi Yeşil-Beyaz Yeşil Turuncu-Beyaz Mavi Mavi-Beyaz Turuncu Kahverengi-Beyaz Kahverengi

B tipi Turuncu-Beyaz Turuncu Yeşil-Beyaz Mavi Mavi-Beyaz Yeşil Kahverengi-Beyaz Kahverengi

Kablo uçlarını bağlamak için 568B standartı kullanılır.

Uluslar arası ağ standartı ITU üçe ayrılır;

Itu-t:Genel

Itu-r:Kablosuz uydu haberleşmesi

Itu-d:AR-GE

IEEE:Elektrik Elektronik Mühendisliği Endüstrisi

802.1: Yerel alan ağlarının mimarisidir.

802.2: LLC

802.3: Ethernet

802.4: Token bus

802.5: Token ring

802.6: Dqdb. Çiftön bellekli yol

802.7: Geniş bant

802.8: Fiberoptik

802.9: İsenkron

802.10: Vlan

802.11: Wlan

802.12: AnyLan

802.14: Kablo modemler.

802.15: Kişisel alan ağlarıyla ilgili standartları tanımlar.

802.16: Geniş bant kablosuz iletişim ağı.

802.17: Paket halkaları

Sonlama Problemi

İlk 4 bit sürüm numarasıdır.

Sonraki 4 bit İnternet başlık uzunluğudur. (IHL)

Servis Türü:Düğümden düğüme veri geçerken işlemi tanımlar.

Toplam Uzunluk:Veri dahil tüm çerçevenin uzunluğudur.

Tanılama:Üst veya alt katmanda bulunan veriyi tanımlar.

Bayrak:2. biti parçalama bitidir.

Yaşam süresi:Datagramın ağda ne kadar kaldığını tanımlar.

Protokol:.3 katmanda işlem yaparken verinin bir üst katmanda ne tip protokol olduğunu gösterir.

Başlık (CRC):Checksum kısmıdır.

Kaynak Ip adresi:Gönderenin IP adresini içerir.32 bitliktir.

Hedef Ip adresi:Alıcının IP adresini içerir.32 bitliktir.

Ethernetin çalışma şekli

Etherneti geliştiren ekip üç ana problemi çözmek zorundaydılar: 1) Kablo üzerinden veri nasıl gönderilecek 2)Gönderen ve alıcı bilgisayarlar nasıl tespit edilecek
3)Belli bir anda kabloyu kimin kullanılacağına nasıl karar verilecek

Verinin aktarımı: Paketler(Frames)
Tüm bilgisayar ağları ağ üzerinden aktarılacak veriyi sabit boyutta küçük paketler halinde iletirler. Bu yöntemin iki önemli faydası vardır. Birincisi büyük bir dosya transferi yapan bir bilgisayar ağın tamamını uzun bir süre meşgul durumda tutmamış olur. Bir sistem veriyi paketler halinde yollarken, her paketi göndermeden önce kablonun kullanımda olup olmadığını kontrol ettikten sonra paketi yollar. Paket karşıya ulaştığında, kablo tekrar ağdaki tüm makinalar için boş duruma gelmiş olur. Az önceki makina ikinci paketi yollamadan önce tekrar kabloyu kontrol etmek zorundadır. Bu arada diğer bir sistem kendi paketini yollayabilir. Paketler küçük yapıda olduğu için saniyelerler içinde yüzlercesi değişik bilgisayarlar tarafından yollanıp-alınabilir. Bilgisayarları kullanan insan için durum, ağda sanki herkes aynı anda veri alışverişi yapıyormuş gibidir. Veri paketler halinde gönderilmeseydi, bir kullanıcı 50 MB bir dosyayı başka bir bilgisayara yollarken belki 3-5 dakika boyunca diğer hiçbir sistem ağı kullanamayacaktı.
Paketli yapının ikinci faydası ise şudur: 50 MB'lık dosyanın bir biti bile aktarım esnasında bozulursa, bu tüm dosyanın en baştan tekrar gönderilmesi anlamına gelir. Oysa veri paketlere bölünüp yollandığında, sadece bozuk giden paketin tekrar yollanması kafidir.

Ethernet veri paketinin yapısı sabittir. Her paket şu dört bilgiyi içerir:
-Alıcının MAC adresi
-Gönderenin MAC adresi
-Gönderilecek veri'nin kendisi
-CRC kodu

MAC adresi
Ethernet ağına dahil her cihaz ya da ethernet arayüzüne sahip her cihaz "node" olarak adlandırılır. Bilgisayarlara ethernet kartı takınca bir node haline gelirler, ancak ethernet girişi olan başka cihazlar da olabildiği için(router'lar mesela) genel kavram node'dur.
Ethernet ağında sistemler birbirinden sahip oldukları MAC adresi ile ayırdedilirler. Her node veya basitçe her ethernet kartı dünyada eşi olmayan bir adrese sahiptir. Bu adres 48 bitlik bir sayıdır. Örneğin bu yazının yazıldığı bilgisayara takılı ağ kartının MAC adresi şöyle:
100100000110101001010010100011001101100000011
İlgi çekici değilmi? İkili sistemdeki bu sayıyı söylemek ve yazmak zor olduğu için bu sayı 16'lı sayı sisteminde yazılır: 12 0D 4A 51 9B 03
Benim kartımın üreticisi Cnet isimli firma. Bu firma, ağ kartı üretmeye karar verince önce gidip IEEE'ye başvurmuş ve IEEE buna 24 bitlik bir üretici kodu vermiş. Bu kod Organizationally Unique Identifier(OIU) olarak adlandırılıyor ve her üreticiye farklı bir kod veriliyor. Daha sonra Cnet ürettiği her ağ kartı için ilk 24 biti kendi OIU numarası, geri kalan 24 biti ise kartın seri numarası(Device ID-başka bir karta daha verilmeyecek) olmak üzere MAC adresi belirleyip, ağ kartının üzerinde programlanabilir bir çipe bu numarayı yazar. Böylece bu kartın dünyada eşi olmayan bir MAC adresi olur.
Bunun sayesinde sizin almış olduğunuz her ağ kartı üreticisi, üretim tarihi, markası-modeli ne olursa olsun farklı bir MAC adresine sahip olacaktır. Ethernet sisteminde node'ları birbirinden ayırmak için bu MAC adresleri kullanılır.

MAC adreslerinin kullanımı
MAC adresleri sayesinde sistemler ağ üzerinden kendilerine ulaşan veri paketinin kendilerine gelip gelmediğini anlarlar. Ethernet ağında, bir bilgisayar bir veri paketi yolladığında, bu paket ağdaki tüm sistemlere ulaşır. Her makina paketin ilk bölümü olan alıcı MAC adresini okur ve kendi MAC adresiyle kontrol eder. Eğer gelen paket kendine aitse işler, değilse göz ardı eder.

Ethernet'in bu özelliği ciddi bir güvenlik açığına yol açabilir. Packet Sniffer olarak adlandırılan programlar, bilgisayara gelen veri paketlerini MAC adresi ne olursa olsun alıp kullanmaya izin verirler. Bu tip programlar iyi niyetle kullanıldığında problemlerin çözümüne yarayabileceği gibi, yerel ağınızda meraklı bir kullanıcının sizin aslında başka bir makinaya göndermekte olduğunuz her dosyayı izlemesine neden olabilir.